Powrót.

Młodzieżowy Dom Kultury

Placówki wychowania pozaszkolnego w Toruniu od 1951 roku


Pierwsza placówka wychowania pozaszkolnego w Toruniu powstała w 1951 r. i nosiła nazwę - Toruński Dom Harcerza. Zajęcia pozalekcyjne odbywały się w różnych miejscach Starówki: muzyczne, teatralne i sportowe prowadzone były w trzech pomieszczeniach budynku przy ul. Łaziennej, a w suterenie Domu Pod Gwiazdą znajdowała się pracownia techniczna. Pierwszym kierownikiem tej placówki był Jan Harenda. W 1953 r. Dom Harcerza wzbogacił się o kolejny obiekt - Ogród Botaniczny, gdzie powstały pracownie z zakresu biologii z trzema pracowniami przyrodniczymi. Kierownikiem tego obiektu został Franciszek Podwojski. W następnym roku na zajęcia pozalekcyjne oddano kolejne pomieszczenie w budynku przy ul. Chopina 20. Powstały tam nowe koła m.in. plastyczne, fotograficzne, hafciarskie, tenisa stołowego i piłki ręcznej. Kierownikiem a później dyrektorem tych obiektów został Brunon Pepliński. Szeroka i ciesząca się coraz większą popularnością działalność pozalekcyjna placówki zyskała uznanie wśród władz miasta, województwa a nawet Ministerstwa Oświaty. W 1955 roku Dom Harcerza został zaliczony do I kategorii placówek wychowania pozaszkolnego, a w 1957 roku decyzją Ministerstwa Oświaty Toruński Dom Harcerza zostaje przemianowany na Dom Kultury Dzieci i Młodzieży w Toruniu. Wyrazem uznania dziesięcioletniej działalności wychowawczej i artystycznej placówki (27.04.1962 r.) jest przemianowanie dotychczasowej nazwy na Młodzieżowy Dom Kultury. W tym też czasie zostaje utworzony Komitet Rodzicielski oraz Samorząd Uczestników. W 1965 roku decyzją ówczesnej Rady Narodowej Miasta obiekt po dawnym Kasynie Podoficerskim przy ul. Przedzamcze 11/15 zostaje przekazany Wydziałowi Oświaty z przeznaczeniem na siedzibę Młodzieżowego Domu Kultury. Budynek po kapitalnym remoncie został zaadaptowany do prowadzenia zajęć artystycznych dla dzieci i młodzieży i od października 1967 roku rozpoczęły się pierwsze zajęcia. Dyrektorem został Benedykt Leszczyński, który w Technikum Mechaniczno-Elektrycznym utworzył (1964) Międzyszkolny Zespół Artystyczny „Młody Toruń”. Zespół ten został wcielony do MDK. W jego skład wchodziła grupa taneczna Anzelmy Zielińskiej, orkiestra dęta pod batutą Ignacego Kramskiego, chór pod kierunkiem Józefa Nowakowskiego, kapela Józefa Witczaka i zespół teatralny Barbary Dastych. Dzięki nowej siedzibie działalność znacznie się rozwinęła nie tylko o kolejne formy, ale także o wiele imprez organizowanych dla mieszkańców miasta. Szczególnie dużą popularnością cieszyły się sobotnio-niedzielne zabawy taneczne w sali widowiskowej na pierwszym piętrze. W 1970 roku MDK wzbogacił się o kolejny budynek usytuowany w samym centrum Starego Rynku nazwany Domem Harcerza. Powstały tam nowe pracownie: krótkofalarska, plastyczna, chórów harcerskich, szachowa a przede wszystkim nowoczesna pracownia języków obcych z 20 kabinami (1972 r.). Dyrektorem tak rozbudowanego MDK został Franciszek Podwojski – długoletni zastępca B. Leszczyńskiego (który objął stanowisko kierownika Wydziału Kultury i Sztuki w Toruniu). Z każdym rokiem MDK poszerzał swój zakres działalności, przybywało nowych form. To wówczas z zespołu żywego słowa wyłonił się Teatr „ Scena Młodych Studio’P’ ”, założony w 1972 r. i prowadzony do dzisiaj przez Lucynę Sowińską.


W 1975 r. oferta zajęć pozalekcyjnych, skierowana do dzieci i młodzieży została podzielona na cztery działy: artystyczny, naukowy, techniczny i sportowo-turystyczny. Zajęcia odbywały się już nie tylko w budynkach przy ul. Przedzamcze, na Starym Rynku i w Ogrodzie Botanicznym, ale również w wielu szkołach na terenie całego miasta. Przez dwa lata (1984 – 1986) w strukturze placówki były również Ogródki Jordanowskie i świetlice środowiskowe. Pod koniec lat osiemdziesiątych w MDK funkcjonowały następujące działy i ich kierownicy:
1.Artystyczny - Lucyna Sowińska (m.in. z ZPiT Młody Toruń i Sceną Młodych Studio „P”
2.Sportowy (m.in. siłownia „Hades”, judo, tenis) - Witold Kakiet
3.Przyrodniczy (ogród zoobotaniczny i turystyka) - Jadwiga Malczyńska
4.Naukowo-techniczny (zaj. komputerowe, językowe, modelarskie) - Jan Ginter
5.Dział imprez masowych - Grażyna Podlaszewska


Zmiany historyczne w latach osiemdziesiątych nie ominęły i MDK, który okazał się trochę kolosem na glinianych nogach. Rozbudowane pracownie nie zawsze odpowiadały potrzebom współczesnej młodzieży, brakowało środków na utrzymanie licznej kadry pracowniczej i opłaty związane z funkcjonowaniem budynków. Również częste zmiany na stanowisku dyrektora nie sprzyjały rozwojowi placówki. Niektóre formy zamierały inne zaczęły żyć własnym życiem, i tak powstała w lutym 1987 roku samodzielna placówka - Ognisko Pracy Pozaszkolnej „Dom Harcerza” (która istnieje do dzisiaj).


Przełomowym momentem działalności MDK było objęcie funkcji dyrektora przez Grażynę Podlaszewską-Pfeiffer (1991 r.), która przy pomocy władz oświatowych przeprowadziła znaczną reorganizację struktury placówki, likwidując przede wszystkim zajęcia odbywające się poza nią. Niektóre formy usamodzielniły się finansowo, pozostając w budynku MDK, np. pracownia kulturystyczna „Hades”, działająca poza strukturą MDK (od 1999 r. funkcjonowała w ramach Fundacji Pomocy Samotnym Matkom). W 1993 r. Ogród Zoobotaniczny przeniesiono do Ośrodka Sportu i Rekreacji. W rezultacie tych wszystkich zmian działalność MDK została skupiona w jednym miejscu przy ul. Przedzamcze i obejmowała 60 kół i jedną pracownię – Zespół Pieśni i Tańca „Młody Toruń”. Kierownikiem zespołu została absolwentka zespołu Katarzyna Bilska (zdj. Nr 8).


W styczniu 1996 r. MDK stał się komunalną jednostką organizacyjną a Gmina Miasta Toruń organem prowadzącym. Organem nadzorującym - Kuratorium Oświaty i Wychowania w Toruniu. Od tego czasu sytuacja finansowa placówki uległa znacznej poprawie. Spłacono długi związane z utrzymaniem budynku oraz zaległości pracownicze w ZUS. Każdego roku sukcesywnie przeprowadzano wyznaczany wcześniej zakres prac remontowych (np. wymiana drzwi w salach, wymiana okien w Sali widowiskowej, cyklinowanie podłóg itp.). Zakupiono również sprzęt nagłaśniający, kamerę i pierwszy komputer. Oferta zajęć stałych co roku była z dużą uwagą analizowana i dostosowywana do potrzeb środowiska lokalnego. Pojawiły się nowe, ciekawe propozycje dla młodych mieszkańców miasta. W tym czasie powstał pomysł działalności przedpołudniowej pn. Edukacja Kulturalna dla uczniów toruńskich szkół. Edukacja dotyczyła głównie muzyki. Autorką tego projektu i pierwszym organizatorem była Małgorzata Berska z działu organizacji imprez.


W 1992 roku rozpoczęto organizację ogólnopolskiego przeglądu teatralnego pn. Festiwal „Pobocza Teatru”. Pomysłodawcami i głównymi organizatorami byli teatromani MDK - ówczesna dyrektorka Grażyna Pfeiffer - Podlaszewska i Tadeusz Misiaszek-Przybyszewski. Przy tej okazji należy wspomnieć o grupie teatralnej prowadzonej przez panią dyrektor – „Spięty Teatr Spinaczy”, który prezentował toruńskiej publiczności interesujące przedstawienia i był laureatem kilku prestiżowych nagród teatralnych. Festiwal „Pobocza...” to trzydniowa impreza organizowana przez kolejne siedem lat. Cieszyła się dużą renomą i zainteresowaniem wśród mieszkańców Torunia, a w kolejnych latach zdobywała fanów w całej Polsce. Fundusze na jej organizację pozyskiwano m.in. z Fundacji Kultury i Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży – Jugendwerk. Na Festiwalu gościły takie teatry jak „Biuro Podróży”, „Porywacze Ciał”, czy zespół Macieja Maleńczuka. Z powodu kłopotów z pozyskaniem środków na jego kontynuację w 1999 roku odbyła się ostatnia edycja tego festiwalu.


W roku 1998 ówczesna dyrektorka Maria Cieszyńska przy pomocy Wydziału Edukacji i Sportu UMT rozpoczęła działania do otwarcia nowoczesnego punktu informacyjnego dla młodzieży. Wzorując się na standardach europejskich w grudniu 1999 roku rozpoczęło działalność Centrum Informacji Młodzieży MDK. Jest to nowoczesna forma działalności, która do 2006 roku była jedną z trzech takich placówek w Polsce. Jej działalność jest odpowiedzią na potrzebę wiarygodnej, łatwo dostępnej i bezpłatnej informacji, dotyczącej m.in. wyboru dalszego kształcenia, pracy dla młodocianych w kraju i za granicą, spędzania czasu wolnego, wolontariatu, turystyki itp. Działalność CIM wykracza poza płaszczyznę informacyjną w postaci organizacji różnego rodzaju akcji i szkoleń np. spotkanie profilaktyczne w formie warsztatów z zakresu HIV/AIDS pn. „Bądź świadom”. Ponadto w 2004 roku CIM został zakwalifikowany jako partner Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji „Eurodesk”. Współpraca ta polega na wymianie informacji dotyczących znajomości poszczególnych krajów Unii Europejskiej.


W latach 2000-2005 MDK był organizatorem ogólnopolskiej imprezy pn. Turniej Tańców Polskich w Formie Towarzyskiej o „Toruńską Katarzynkę”. Była to nowa forma tańca, która pojawiła się w „Młodym Toruniu” w końcu lat dziewięćdziesiątych, zapoczątkowana i prowadzona przez kierownika zespołu Katarzynę Bilską. Turnieje tańców polskich odbywały się już w kilku miastach Polski. Z inicjatywy zespołu i Stowarzyszenia Popierania Kultury Ludowej „Młody Toruń” nowa dyrektorka MDK Ewa Skonieczka podjęła wyzwanie organizacji Turnieju w Toruniu. Środki na tę imprezę pozyskiwano od toruńskich sponsorów oraz od Urzędu Miasta i Urzędu Marszałkowskiego województwa kujawsko-pomorskiego. Rozpoczynający się w 2005 roku remont I piętra budynku był przyczo zawieszenia organizacji tego turnieju.


Samorządowy Konkurs Nastolatków „8 Wspaniałych” to konkurs w organizację którego MDK był zaangażowany od jego początku (1996). Najpierw jako organizator części artystycznej finału oraz udział dyrektora w pracach jury. W 1999 roku Toruń był organizatorem Finału Ogólnopolskiego, wtedy młodzież zaprezentowała widowisko pt. „Ptakom Podobni’ w reżyserii Lucyny Sowińskiej. Od 2003 roku MDK jest współorganizatorem (z Wydziałem Edukacji) konkursu wraz z klubem „8 Wspaniałych”, działającym w MDK od 2001 roku.


W 1999 roku pod swoje skrzydła MDK przyjął zespół taneczny „Baby Jagi”, który po odejściu z Domu Harcerza nie miał stałego miejsca i ogromne kłopoty z salą do prób. Mimo wcielenia zespołu w strukturę MDK przez kolejne 10 lat zespół nadal pracował w szkolnych świetlicach i salach gimnastycznych (np. w Szkole Podstawowej nr 1), ponieważ brakowało sal do tańca w macierzystej siedzibie. Dopiero po wypowiedzeniu umowy (2008) o wynajem pomieszczeń zajmowanych przez siłownię „Hades” i przystosowaniu ich na zajęcia taneczne - zespół zyskał swoje miejsce w placówce.


Przez ostatnie 20 lat struktura organizacyjna MDK utrzymywana jest na podobnym poziomie. Zmieniają się prowadzący nauczyciele, wraz z nimi odchodzą zespoły, a pojawiają się nowe, jako odpowiedź na potrzeby zmieniającej się rzeczywistości. Jednakże wokół MDK skupiona jest stała grupa pedagogów, która podtrzymuje i nadal tworzy tradycję tej placówki.

źródło: Dyrektor MDK w Toruniu Ewa Skonieczka






do góry