Pokaż Papowo Biskupie - ruiny zamku krzyżackiego na większej mapie
Zamek krzyżacki w Papowie Biskupim powstał w latach 80. XIII w. jako siedziba konwentu (1287-1410).
| Lokalizacja: Papowo Biskupie, w pobliżu Jeziora Papowskiego, w północnej części wsi. | | Datowanie: XIII-XIV w.
| | Technika, materiał: Murowany z kamienia polnego, gruzu ceglanego i cegły. | | Komturia w Papowie Biskupim powstała w 2. poł. XIII w. nie ze względów obronnych, ale ekonomicznych, na terenach należących przed 1222 r. do biskupów płockich, a później do biskupa misyjnego Chrystiana. Zamek ten - ośrodek administracyjny rozległych włości - był jednym z pierwszych zamków o regularnym układzie na terenie państwa krzyżackiego. Budowla w stylu gotyckim została wzniesiona na przełomie XIII i XIV w., prawdopodobnie w latach 1280-1300, chociaż niektórzy datują jej ukończenie na 1. ćw. XIV w. W XIV w. folwarki w komturii papowskiej stanowiły ważne zaplecze gospodarczo-ekonomiczne Zakonu. Hodowano tu bydło, konie i owce (nawet ponad 2000 sztuk). Zamek pozostawał siedzibą komturstwa do 1410 r., po 1425 r. rezydował na nim już jedynie położony niżej w hierarchii prokurator. W 1410 r. został na krótko zajęty przez wojska Władysława Jagiełły. W 1454 r., w początkowym okresie wojny trzynastoletniej, schroniło się tu poselstwo krzyżackie składające się z wielkiego marszałka i komturów gdańskiego i grudziądzkiego. Jednak już 7 lutego zamek został zdobyty przez siły Związku Pruskiego, i obsadzony jego załogą, a członkowie zakonu uwięzieni i przewiezieni do Torunia. Król Kazimierz Jagiellończyk nakazał zniszczenie zamku w Papowie, wraz z kilkoma innymi w Ziemi Chełmińskiej, rozkaz ten wykonano częściowo dopiero w 1458 r. Jeszcze w tym samym roku zamek został obsadzony przez Bernarda Szumborskiego, najemnego dowódcy w służbie zakonu, ale już w lipcu zdobyły go wojska polska pod dowództwem Piotra z Szamotuł. Po tych wydarzeniach król Kazimierz Jagiellończyk ponowił rozkaz zburzenia zamku. W 1466 r. zamek został ostatecznie przyłączony do Polski wraz z całą Ziemią Chełmińską. W 1505 r. został nadany przez króla Aleksandra Jagiellończyka biskupom chełmińskim. Nie został on nigdy odbudowany, jak świadczą o tym XVII-wieczne inwentarze, natomiast służył jako źródło materiału budowlanego (głównie dla powstającego w tym czasie seminarium w Chełmży). Po I rozbiorze Polski dokonano kolejnych rozbiórek. Obecnie nie prowadzi się żadnych prac zabezpieczających i obiekt wciąż jest narażony na postępujące zniszczenie. | | | Zbudowany z głazów narzutowych i granitu zamek otoczony był fosą. Zachowana do dzisiaj część - zamek główny - był częścią założenia obronnego, na które składało się również przedzamcze, otaczające zamek od północy i wschodu. Jego zarysy pozostały do dzisiaj czytelne w terenie. Całości broniła fosa, a wjazd umieszczony był mniej więcej pośrodku zachodniej kurtyny murów przedzamcza. Zamek główny był oddzielony własną fosą od przedzamcza. Wzniesiono go na planie kwadratu o boku ok. 40 m, z prostokątnym dziedzińcem pośrodku. Zgrubienia murów w narożnikach sugerują, że budowla posiadała w tych miejscach wieżyczki. Brama wjazdowa była usytuowana pośrodku skrzydła północnego. Na piętrze tego samego skrzydła, na zachód od bramy znajdował się kapitularz, natomiast na wschód kaplica. Są to najlepiej zachowane wnętrza zamku. Do dziś można oglądać w nich podstawy starannie wykonanych, krzyżowo-żebrowych sklepień, kamienne wsporniki z maswerkową dekoracją i rozglifione wąskie, ostrołukowe okna. Układ wnętrz w pozostałych częściach zamku jest źle rozpoznany. Można przypuszczać, że pozostałości sklepionej kolebkowo sali w skrzydle zachodnim to dawne dormitorium, a w przeciwległym skrzydle znajdował się refektarz. Ze skrzydła południowego, gdzie było mieszkanie komtura ocalały tylko niewielkie fragmenty przyziemienia. Pod skrzydłem zachodnim zachowały się zasypane piwnice.
| | | Bibliografia - Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. 11, Województwo bydgoskie, z. 4, Dawny powiat chełmiński, s. 116-118.
- Kajzer L., Kołodziejski S., Salm J., Leksykon zamków w Polsce, Warszawa 2003, 2004, s. 369-370.
- Haftka M., Zamki krzyżackie w Polsce. Szkice z dziejów, Malbork-Płock 1999, s. 221-224.
| Fotografie: Piotr Kożurno
© ICIMSS | W pobliżu:
|
 Dodaj jako preferowany (193) |  Zacytuj ten artykuł na swojej stronie | Odsłon: 1053
Tylko zarejestrowani użytkownicy mogą dodawać komentarze.
Proszę zaloguj się lub zarejestruj. Powered by AkoComment Tweaked Special Edition v.1.4.2 Polska adaptacja - JoomlaPL.com Team |
Inwentarz zabytków 
Bądź pierwszym który skomentuje
