Lokalizacja: Gąsawa, wieś gminna w powiecie żnińskim. Kościół jest położony w centrum miejscowości, na północ od rynku.	Więcej zdjęć >>>
Datowanie: 1674 r.
Technika, materiał: Budynek drewniany konstrukcji zrębowo-szkieletowej bez wypełnienia, oszalowany.
Pierwszy drewniany kościół w tym miejscu został zbudowany już w XIII w. staraniem Kanoników Regularnych z Trzemeszna, którzy w 1362 r. zyskali prawo do obsadzania tutejszego probostwa własnymi zakonnikami. Obecna świątynia powstała w miejscu poprzedniej, spalonej w czasie wojen szwedzkich (w 1658 r.). Wzniesiono ją w 1674 r., a konsekracja nastąpiła w 1690 r. Z tego okresu pochodzi barokowe wyposażenie wnętrza: ołtarz główny, cztery ołtarze boczne, chrzcielnica i ambona. W 1817 r. Ignacy Zdębiński, dziedzic okolicznych dóbr, dobudował do kościoła od strony północnej, grobowiec rodzinny z kaplicą św. Antoniego Padewskiego. W 1. poł. XIX w. proboszczowie gąsawscy planowali rozbiórkę drewnianego kościoła i uzyskali zgodę władz kościelnych. Administracja pruska wymogła jednak gruntowny remont kościoła, który przeprowadzono w latach 1856-1858. W jego trakcie zatynkowano barokowe malowidła wewnątrz kościoła. Kolejne plany rozbiórki świątyni i zastąpienia jej murowaną pojawiły się w 1891 r. Nie doszły jednak do skutku z powodu sprzeciwu władz kościelnych. Zamiast tego odnowiono kościół. Kolejnych renowacji dokonano w latach 1897, 1909 i po 1921 r. W 1939 r. podjęto ostatnią próbę budowy nowej, murowanej świątyni. Zbieranie funduszy na ten cel przerwał wybuch II wojny światowej. W tym czasie wszystkich księży z Gąsawy, jak i z okolicznych parafii wywieziono do obozów koncentracyjnych, zagrabiono mienie ruchome, a w kościele urządzono spichlerz na zboże. Spowodowało to zniszczenia dolnych części ścian. Po wojnie świątynię stopniowo odnawiano. Ostatnio gruntowne prace renowacyjne przeprowadzono w latach 1998-2006.
Kościół jest drewniany, jednonawowy, wzniesiony na planie prostokąta, z wydzielonym prezbiterium i zakrystią. Jest to obiekt konstrukcji zrębowo-szkieletowej bez wypełnienia, z zewnątrz oszalowany. Skierowane na wschód prezbiterium jest nieco węższe, prostokątne i zakończone trójbocznie. Dach kryty łupkiem, jest dwuspadowy nad nawą, natomiast nad prezbiterium wielopołaciowy. Od północy do nawy przylega murowana kaplica wybudowana na planie rotundy. Wnętrze przekryte jest płaskim stropem. Ściany i stropy, zarówno w prezbiterium, jak i w nawie pokryte są dekoracją malarską pochodzącą z kilku faz przypadających na XVII, XVIII i XIX w. Najlepiej zachowane malowidła datuje się na początek XVIII w. Na wyposażenie wnętrza z czasów budowy kościoła składa się 5 ołtarzy - główny i cztery boczne, ambona, chrzcielnica oraz prospekt organowy.
Bibliografia Katarzyna Mitura, Od magazynu zbożowego do perły architektury sakralnej, Bydgoszcz 2005.
Fotografie: Piotr Kożurno © ICIMSS

Bądź pierwszym który skomentuje

Tylko zarejestrowani użytkownicy mogą dodawać komentarze.
Proszę zaloguj się lub zarejestruj.

Powered by AkoComment Tweaked Special Edition v.1.4.2
Polska adaptacja - JoomlaPL.com Team