Start arrow Inwentarz zabytków arrow Bielczyny - osada podgrodowa

Bielczyny - osada podgrodowa

Pokaż Bielczyny - grodzisko na większej mapie
Lokalizacja: Bielczyny, gm. Chełmża, pow. toruński. Na południowy zachód od grodziska, częściowo na półwyspie jeziora Archidiakonka.
 Bielczyny - wczesnośredniowieczna osada podgrodowa
Bielczyny - wczesnośredniowieczna osada podgrodowa
Więcej zdjęć >>>



Datowanie: osada: ok. poł. X-2. poł. XI-XI/XII w., gród: ok. poł. XI w.

Stanowisko (znane przede wszystkim jako Chełmża, stan. 28) znajduje się na południowy zachód od grodziska, częściowo na półwyspie wcinającym się w jezioro Archidiakonka. Wielkość osady, stanowiącej jeden z elementów wczesnośredniowiecznego zespołu osadniczego (z grodem – Chełmża, stan. 20), oszacowano na ok. 1-1,5 ha.
Na terenie osady wczesnośredniowiecznej w Bielczynach przeprowadzono archeologiczne badania wykopaliskowe (w latach 1995-1996; D. Poliński, Instytut Archeologii UMK w Toruniu). Oprócz tego w 2010 roku zrealizowano prace ratownicze (A. J. Bartczak). Ogółem przebadano powierzchnię ok. 479 m kw. 
Najbardziej interesującą grupę funkcjonalną spośród 17 obiektów odkrytych na osadzie podgrodowej stanowiło pięć wziemnych domostw (półziemianek). Górne partie ich ścian zbudowano ze słupków drewnianych, łącząc je plecionką i wzmacniając gliną. Rzuty poziome tych domostw były dość regularne, pierwotnie zapewne czworokątne bądź czworokątne z zaokrąglonymi narożnikami, o powierzchni ok. 11-18 m kw. Wejścia do półziemianek znajdowały się najprawdopodobniej od strony wschodniej. W jednym z obiektów zaobserwowano dwa poziomy użytkowe, a w innym w południowo-wschodniej części zarejestrowano ślady paleniska.  
W trakcie badań wczesnośredniowiecznej osady w Bielczynach wydobyto bogaty materiał zabytkowy. Poza dominującymi fragmentami wczesnośredniowiecznych naczyń ceramicznych (ponad 4,5 tysiąca) i kośćmi zwierzęcymi, na uwagę zasługują przedmioty z poroża (grzebienie, szydła i okładziny oraz półprodukty i odpady produkcyjne), przęśliki tkackie (obok glinianych także z różowego i szarego łupku) oraz wyroby żelazne (ostroga, haczyki na ryby, noże, grot strzały do łuku i fragment sprzączki).
Opisywana osada istniała w okresie wczesnopiastowskim, najprawdopodobniej od ok. połowy X do 2. połowy XI-XI/XII wieku. Gród zbudowano ok. połowy XI stulecia, a sam zespół osadniczy stał się ważnym ogniwem w interregionalnym szlaku lądowym łączącym Kujawy z ziemiami pruskimi, a być może nawet lokalnym ośrodkiem władzy. 

Bibliografia:

  • D. Poliński, Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy w Chełmży, woj. toruńskie (badania w 1995 roku), [w:] Wczesnośredniowieczny szlak lądowy z Kujaw do Prus (XI wiek), red. W. Chudziak, Toruń 1997, s. 97-130.
  • D. Poliński, Chełmża i najbliższe okolice w pradziejach i średniowieczu na podstawie badań archeologicznych, Szkice regionalne 1: Zapiski chełmżyńskie, K. Wajda (red.), Chełmża 2002, s. 7-50.

Fotografie: A. J. Bartczak, A. Drążkowska
© ICIMSS


Dodaj jako preferowany (231) | Zacytuj ten artykuł na swojej stronie | Odsłon: 1446

  Bądź pierwszym który skomentuje

Tylko zarejestrowani użytkownicy mogą dodawać komentarze.
Proszę zaloguj się lub zarejestruj.

Powered by AkoComment Tweaked Special Edition v.1.4.2
Polska adaptacja - JoomlaPL.com Team

Zmieniony ( 12.01.2012. )