Grodzisko dwuczłonowe w kształcie nieregularnej elipsy w Świeciu nad Osą, jedno z najlepiej zachowanych tego rodzaju obiektów na ziemi chełmińskiej, jest położone na wysokim wzniesieniu krawędzi wysoczyznowej, tuż przy rynnie rzeki Lutryny, lewego dopływu Osy. Człon I (gród właściwy) ma powierzchnię całkowitą ok. 3800 m kw. (mieszkalno-użytkowy majdan – ok. 1100 m kw.), natomiast człon II (podgrodzie) – ok. 2000 m kw.
Na grodzisku zostały przeprowadzone badania archeologiczne: sondażowe (w latach 1967 i 1990) oraz wykopaliskowe (w latach 1976-1980; Muzeum w Grudziądzu i Instytut Archeologii UMK: R. Boguwolski, R. Kirkowski, M. Kochanowski, W. Matuszewska-Kola i A. Kola). Ogółem przebadano powierzchnię ok. 800 m kw., co stanowi ok. 14% powierzchni całego stanowiska.
Przeprowadzone na tym obiekcie badania archeologiczne ujawniły nawarstwienia kulturowe, przede wszystkim na majdanie grodu (człon I), dochodzące do 2,5 m miąższości, które można łączyć przede wszystkim z wczesnym średniowieczem (2. połowa X-XI wiek), ale także z okresem późnośredniowiecznym (ok. 2. połowa XIII-1. połowa XIV wieku). Ze starszej fazy funkcjonowania obiektu pochodzą pozostałości zabudowy grodu (fragmenty półziemianek). Zarejestrowano je na członie I. Z kolei w obrębie członu natrafiono na 20 jam, w tym paleniska. Poza tym we wszystkich wykopach badawczych stwierdzono występowanie nawarstwień późnośredniowiecznych.
Podczas wykopalisk wydobyto kilka tysięcy fragmentów naczyń ceramicznych, militaria, narzędzia gospodarstwa domowego, ozdoby stroju i wiele nieokreślonych przedmiotów żelaznych.

Bibliografia:

• R. Boguwolski, A. Kola, D. Poliński, Świecie nad Osą, gm. loco, [w:] Wczesnośredniowieczne grodziska ziemi chełmińskiej. Katalog źródeł, red. J. Chudziakowa, Toruń 1994, s. 166-170.
• A. Kola, R. Boguwolski, Wczesnośredniowieczne grodziska w Świeciu nad Osą i Mędrzycach, Grudziądz 1995
• R. Boguwolski, M. Kurzyńska, Archeologia północnej części ziemi chełmińskiej, Grudziądz 2001, s. 151-152.

Fotografie: K. Hromiak, R. Boguwolski, A. Kola
© ICIMSS