|
Monuments of
Architecture of Kujavia-Pomerania Voivodeship, Poland
Zabytki architektury województwa
kujawsko-pomorskiego
|
Chełmno
Sąd, dawne seminarium ks.
Misjonarzy
Powrót
do spisu zabytków >>>
|
| Lokalizacja: Chełmno, Stare MIasto,
ul. Toruńska 3, u zbiegu z ul. 22 Stycznia. |
|
Datowanie: 4.
ćw. XVII w., 3. ćw. XIX w.
|
Technika,
materiał: Budynek murowany z cegły, tynkowany.
|
Historia: Po
opuszczeniu około połowy XVI w. Chełmna przez Zgromadzenie Braci
Wspólnego Życia, którym powierzono pieczę nad Akademią Chełmińską, i którzy również
prowadzili parafię, przez dłuższy czas w mieście nie było zgromadzenia
mogącego podjąć się tych zadań. Sytuacja zmieniła się dopiero w 1676
r., wraz z osadzeniem tutaj przez biskupa Jana Małachowskiego
Zgromadzenia Księży Misjonarzy. Od początku zaczęli oni prowadzić
seminarium duchowne i objęli zarząd nad kościołem parafialnym Wniebowzięcia NMP,
a pod koniec XVII w. powierzono im prowadzenie Akademii Chełmińskiej.
Uruchomili oni również działającą przez krótki czas drukarnię, z której
korzystali profesorowie Akademii. Wkrótce po 1676 r. wzniesiono na
potrzeny seminarium budynek przy obecnej ul. Toruńskiej 3. O ich
późniejszej działalności nie ma zbyt wielu wiadomości. W czasie
okupacji miasta przez wojska szwedzkie, latem 1705 r. w budynku tym
mieszkał generał króla szwedzkiego Karola XII, Magnus Stenbock wraz z
rodziną i całym dworem. Jeszcze przez jakiś czas po I rozbiorze Księża
Misjonarze działali w Chełmnie, ale w 1822 r. dokonano kasaty
zgromadzenia. Budynek dawnego seminarium został przejęty na potrzeby
sądu, i do 3. ćwierci XIX w. zaadaptowany na nowe potrzeby.
|
|
Pozostałości
gotyckich piwnic świadczą, że w tym miejscu wcześniej znajdowała się
kamienice średniowieczne. Obecny budynek wzniesiono wkrótce po 1676 r.
w stylu barokowym. Po kasacie Zgromadzenia zabudowania zaadaptowano na
sąd, przekształcając wnętrza i elewacje w stylu późnego klasycyzmu, a
północną część klasztoru rozebrano. Obecnie jest to spory gmach, o
trzynastoosiowej fasadzie, z cokołem w przyziemiu i boniowanych
elewacjach. We wnętrzu zachowała się część barokowych pomieszczeń
sklepionych kolebkowo z lunetami i krzyżowo.
|
|
Bibliografia
- Dzieje
Chełmna i jego regionu. Zarys
monograficzny, red. M. Biskup, Toruń 1968, s. 163, 167, 193, 197.
- Katalog
Zabytków Sztuki w Polsce, t. 11, Województwo bydgoskie, z. 4, Dawny powiat chełmiński, oprac. T.
Mroczko, s. 63.
- T. Chrzanowski, M. Kornecki, Chełmno, Wrocław-Warszawa-Kraków
1991, s. 185-186.
|
Fotografie: Piotr
Kożurno
© ICIMSS |
W pobliżu
|
|
|
