Mehoffer Józef

Józef Mehoffer (ur. 19 marca 1869 w Ropczycach, zm. 8 lipca 1946 w Wadowicach) – polski malarz, witrażysta, grafik, przedstawiciel Młodej Polski. Pochodził ze spolonizowanej rodziny austriackich urzędników. Studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego i równolegle w Krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, m.in. u Jana Matejki. Naukę kontynuował w wiedeńskiej Akademii Sztuk Pięknych w latach 1889-1890, a także w Paryżu w latach 1891-1896 początkowo w Académie Julian i École Nationale des Arts Décoratifs, następnie w Académie Colarossi u Josepha Blanca i Jacquesa Courtois, zaś od 1892 w École Nationale des Beaux-Arts w pracowni Leona Bonnata. Odbył artystyczne podróże do Niemiec, Szwajcarii, Francji, Włoch. Od 1905 r. był profesorem w Akademii Sztuk Pięknych, a później rektorem, oraz na uczelniach wiedeńskich (Uniwersytet i Akademia) oraz paryskich (Academie Colarossi i École des Beaux-Arts). Po wybuchu II wojny światowej wyjechał z rodziną do Lwowa, skąd został wywieziony przez hitlerowców do obozu; zwolniony dzięki dyplomatycznej interwencji Watykanu i rządu włoskiego powrócił w 1940 do Krakowa. Był członkiem-założycielem Towarzystwa Artystów Polskich "Sztuka" założonego w 1897 r. Należał do wiedeńskiego ugrupowania Hagenbund, paryskiego Société Nationale des Beaux-Arts i Królewskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Brukseli. Uprawiał szereg dyscyplin artystycznych, w tym rysunek węglem, grafikę, ilustrację książkową i malarstwo sztalugowe. Jego dziełem były też monumentalne projekty witraży i polichromii. Stworzył wiele dzieł malarskich, wystawianych na licznych wystawach. Jako ilustrator Mehoffer współpracował od 1900 r. z czasopismem "Chimera", projektując okładki, winiety i inicjały. Projektował także okładki do czasopisma "Zdrój" (1917) i miesięcznika "Wczoraj i dziś" (1924), okładki książek, m.in. "Dziejów sztuki chrześcijańskiej" T. Kruszyńskiego (Kraków 1913), a także plakaty, znaczki, banknoty i bilety aukcyjne. Realizacje wiążące się z architekturą. 1895-1936 - witraże do gotyckiej kolegiaty św. Mikołaja we Fryburgu w Szwajcarii, 1892- kartony witraży do kaplicy Radziwiłłów w Balicach, 1900-1902 - projekt polichromii skarbca w katedrze wawelskiej 1901- kartony witraży kaplicy Grauerów w Opawie 1902 - kartony witraży kościoła w Jutrosinie 1903 - projekt polichromii katedry w Płocku 1904 - kaplicy Świętokrzyskiej na Wawelu, 1906 - kartony witraży kaplicy grobowej w Gołuchowie 1906-1907 - projekt polichromii kaplicy Szafrańców w katedrze wawelskiej 1906-1910 - projekt polichromii sali posiedzeń Izby Przemysłowo-Handlowej w Krakowie 1906 – 1910 - projekt polichromii katedry ormiańskiej we Lwowie 1910 - kartony witraży kaplicy Orgelmeistrów w Wiedniu 1929 - projekt polichromii sali sejmowej w Warszawie 1933-1939 - projekt polichromii i wyposażenia kościoła św. Jana Chrzciciela w Turku 1934-1935 - cykl stacji Męki Pańskiej przeznaczony do kaplicy kościoła Franciszkanów w Krakowie 1935-1940 - kartony witraży katedry we Włocławku 1940 - kartony witraży katedry w Przemyślu 1942 - projekt polichromii kościoła w Lubieniu k. Piotrkowa Trybunalskiego 1943 - kartony witraży kościoła w Dębnikach k. Krakowa Wybrane źródła publikowane: Mehoffer Józef, Dziennik. oprac. i komentarzem opatrzyła Jadwiga Puciata-Pawłowska. Kraków : Wydawnictwo Literackie, 1975. Adamowicz Tadeusz, Józef Mehoffer. Warszawa : Krajowa Agencja Wydawnicza RSW "Prasa-Książka-Ruch", 1976. Ambrozowicz Józef, Rabizo-Birek Magdalena: Józef Mehoffer : artysta dwóch epok = artist of two epochs. Rzeszów : Agencja Wydawnicza JOTA, 2010. Źródła internetowe https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zef_Mehoffer http://culture.pl/pl/tworca/jozef-mehoffer http://www.pinakoteka.zascianek.pl/Mehoffer/Index.htm http://mnk.pl/oddzial/dom-jozefa-mehoffera